روی بیست و سومین عنصر فراوان در پوسته زمین است. سنگ معدن غالب مخلوط روی است که به نام اسفالریت نیز شناخته می شود. سایر سنگهای معدنی مهم روی عبارتند از ورزیت، اسمیتسونیت و همی مورفیت. مناطق اصلی استخراج روی عبارتند از: کانادا، روسیه، استرالیا،ایالات متحده آمریکا و پرو. روی دارای تولید جهانی بیش از 7 میلیون تن در سال و ذخایر قابل بهره برداری بیش از 100 میلیون تن است. بیش از 30 درصد نیاز جهان به روی از طریق بازیافت تامین می شود.
روی فلزی براق به رنگ آبی مایل به سفید می باشد که در دما های معمولی شکننده و کریستالی است، اما در دما های 110 تا 150 درجه سانتیگراد انعطاف پذیر و چکش خوار می شود. روی یک فلز نسبتاً واکنش پذیر است که با اکسیژن و سایر فلزات ترکیب می شود طی واکنش با اسید های رقیق , گاز هیدروژن تولید می کند. روی چهارمین فلز متداول و پراستفاده پس از آهن آلومینیوم و مس است. حالت اکسیداسیون متداول این عنصر +۲ می باشد.
روی یک ماده ی معدنی و بسیار رایج است که علاوه بر صنعت در مواد غذایی نیز یافت می شود , آب آشامیدنی خود حاوی مقادیر معینی روی است منابع صنعتی یا سایت های زباله سمی ممکن است باعث شوند که مقدار روی در آب آشامیدنی به حدی برسد که می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در سلامتی شود.
روی یک عنصر کمیاب است که برای سلامت انسان ضروری است. هنگامی که افراد مقدار کمی روی جذب می کنند، می توانند از دست دادن اشتها، کاهش حس چشایی و بویایی، کندی بهبود زخم و زخم های پوستی را تجربه کنند. کمبود روی حتی می تواند باعث نقص مادرزادی شود.
کلرید و کرومات نیز ترکیبات مهمی هستند. روی یک عنصر ضروری در رشد انسان و حیوانات است. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که حیواناتی که کمبود روی دارند، به 50 درصد غذای بیشتری نیاز دارند تا وزنشان برابر با حیواناتی باشد که روی کافی دارند.
کاربرد های متداول روی
از این فلز به طور گسترده برای گالوانیزه کردن فلزات دیگر مانند آهن به منظور جلوگیری از خوردگی استفاده می شود. اکسید روی یک ماده منحصر به فرد و بسیار کاربردی در صنایع است و از آن به طور گسترده در ساخت رنگ، محصولات لاستیکی، لوازم آرایشی، دارویی، پوشش کف، پلاستیک، جوهر چاپ، صابون، باتری های ذخیره سازی، منسوجات، تجهیزات الکتریکی و سایر محصولات استفاده می شود. لیتوپون، مخلوطی از سولفید روی و سولفات باریم است که یکی از مهم ترین رنگدانه های موجود در صنعت است.
مقادیر زیادی روی برای تولید قالب های ریخته گری استفاده می شود که به طور گسترده در صنایع خودروسازی، برق و سخت افزار استفاده می‌شود. آلیاژی به نام Prestal(R) که از 78 درصد روی و 22 درصد آلومینیوم تشکیل شده است، تقریباً به استحکام فولاد است و به آسانی قالب‌گیری می شود. گفته می شود این آلیاژ به حدی قابلیت شکل پذیری خوبی دارد که می توان آن را با استفاده از سرامیک های ارزان قیمت یا قالب های سیمانی به شکل قالب درآورد.
عنصر روی به عنوان رنگدانه در پلاستیک، لوازم آرایشی،کاغذ دیواری، جوهر چاپ و غیره مورد استفاده قرار می گیرد، در تولید لاستیک نقش آن به عنوان یک کاتالیزور است ولی در طول ساخت به عنوان یک پخش کننده حرارت در محصول نهایی مورد استفاده قرار می گیرد. روی به علت دارا بودن آنتی اکسیدان ها در صنایع دارو سازی کاربرد فراوانی دارد به طوری که گفته می شود از پیری زودرس پوست و ماهیچه های جلوگیری می کند.
سولفید روی در ساخت صفحه های نورانی، صفحه نمایش اشعه ایکس و تلویزیون و چراغ های فلورسنت استفاده می شود.
کاربرد فلزات آلیاژی روی در صنعت
روی (zn) و آلیاژهای روی گروه مهمی از فلزات و آلیاژها هستند که از مقاومت به خوردگی و قابلیت ریخته گری بالایی برخوردار اند. خواص مکانیکی خوب، سیالیت بالا و دمای ذوب کم، خواص سایشی بهتر نسبت به آلیاژهای مس معمولی، پرداختکاری خوب، موجب شده عنصر روی یکی از فلزات مهم و تاثیر گذار در صنعت باشد. زاماک یکی از معروف‌ترین آلیاژهای روی بوده که عناصر تشکیل دهنده آن تاثیرات مختلفی بر ویژگی‌های این آلیاژها دارد به طوری که هرچه میزان فلز روی در زاماک بیشتر باشد، میزان استحکام این آلیاژ نیز بیشتر می شود.
یکی از آلیاژ های متداول روی فلز برنج می باشد که در آن مس با 3 تا 45 درصد روی بسته به نوع برنج آلیاژ می شود. برنج انعطاف پذیرتر و قوی تر از مس است و در برابر خوردگی مقاومت بهتری از خود نشان می دهد. به دلیل این ویژگی ها، در تجهیزات ارتباطی، سخت افزار، آلات موسیقی و دریچه های آب مفید است. نیکل نقره، فلز ماشین تحریر، لحیم نرم و آلومینیوم و برنز تجاری همگی نمونه هایی از آلیاژهای روی هستند که به طور متداول مورد استفاده قرار می گیرند. روی همچنین به عنوان جایگزینی برای آلیاژ سرب/قلع سنتی در لوله‌ها استفاده می‌شود.
