آزمون پرتابل
خدمات پرتابل
آزمونهای پرتابل شامل مجموعهای از تستها هستند که به دلیل محدودیتهای ابعادی و نیاز به حفظ یکپارچگی نمونهها، به صورت غیر مخرب انجام میشوند. این روشها به ویژه در شرایطی که جابهجایی نمونهها ممکن نیست، بسیار کاربردی هستند. در این روش، نمونهها باید قابلیت جابهجایی را داشته باشند و تخریب آنها مجاز نیست. به همین دلیل، سطح نمونهها با استفاده از سمبادهزنی سطحی کوانتومتری پرتابل آماده میشود.

روش انجام آزمون
روش کوانتومتری پرتابل بر اساس اصول نشر نوری عمل میکند. در این روش، با برانگیختن نمونه و اندازهگیری طول موجهای منتشر شده، غلظت عناصر موجود در آن تعیین میشود. این آزمون میتواند بر روی فلزاتی مانند آهن، آلومینیوم، نیکل، مس، روی و حتی تیتانیوم انجام شود. همچنین، آزمون سختیسنجی نیز یکی دیگر از خدمات آزمایشگاه است که به صورت پرتابل انجام میشود. در این روش، دستگاه سختیسنج ثابت نبوده و تست بر روی خود نمونه صورت میگیرد. لازم به ذکر است که برای نمونههای نازک مانند ورقهای ضخامت پایین، امکان انجام آزمون پرتابل به دلیل احتمال خطا محدود است.
دامنهی کاربرد
آزمونهای پرتابل برای تمامی نمونههایی که امکان جابهجایی ندارند کاربرد دارند. این خدمات به ویژه برای پروژههایی که نیاز به تست سریع و دقیق دارند، بسیار مناسب است. آزمایشگاه اندیشه بنیان حامی صنعت با هدف ارتقاء کیفیت و دقت در ارائه خدمات آزمایشگاهی، همواره در تلاش است تا با استفاده از تکنولوژیهای نوین و استانداردهای بینالمللی، بهترین نتایج را برای مشتریان خود فراهم آورد.
استانداردها
آزمونهای پرتابل باید مطابق با استانداردهای بینالمللی انجام شوند تا دقت و صحت نتایج تضمین شود. برخی از مهمترین استانداردها شامل ASTM E2875 برای آزمونهای غیر مخرب و ISO 17025 برای اعتباردهی آزمایشگاهها است.
خدمات قابل ارائه با آزمون های پرتابل
آنالیز فلزات و آلیاژها
– تکنولوژی PMI: شامل روشهای X-Ray و Optical Emission Spectroscopy (OES) برای شناسایی ترکیب عناصر.
– سختی سنجی پرتابل: بر روی فلزات و آلیاژها با استفاده از روشهای برینل، راکول و ویکرز.
– بررسی ساختار میکروسکوپی فلزات: شامل رپلیکا و میکروسکوپ نوری پرتابل.
– اندازه گیری ضخامت پوشش: بر روی نمونههای با پایه فلزی.
– آزمونهای پژوهشی غیر مخرب: شامل اولتراسونیک (UT)، رادیوگرافی (RT)، آزمون مایعات نافذ (PT) و آزمون ذرات مغناطیسی (MT).
سختی سنجی پرتابل
به دلیل ویژگی پرتابهای پروپ دستگاه سختی پرتابل، نمونه مورد نظر باید دارای سطح صاف بوده و همچنین ضخامت بالای 20 میلیمتر داشته باشد.
متالوگرافی پرتابل
متالوگرافی پرتابل بر روی نمونههای فلزی مانند فولادی، چدنی، آلومینیومی و آلیاژهای مس و نیکل قابل انجام است. آمادهسازی نمونهها به صورت چند مرحلهای با سمبادههای دستی انجام میشود.
کاربرد دستگاه کوانتومتری پرتابل (PMI)
این دستگاه برای آنالیز بدون تخریب مواد و تعیین درصد وزنی عناصر موجود در قطعات استفاده میشود. همچنین برای قطعات بزرگ که امکان جابهجایی ندارند، مانند لولهها و فلنجها در پالایشگاهها کاربرد دارد.
با توجه به پیشرفت تکنولوژی و نیاز روزافزون صنایع مختلف به خدمات آزمایشگاهی دقیق و سریع، استفاده از خدمات پرتابل به عنوان یک گزینه کارآمد در بسیاری از پروژهها مطرح شده است.
آیا آزمونهای پرتابل برای همه نوع فلزات مناسب هستند
آزمونهای پرتابل به طور کلی برای بررسی ترکیب شیمیایی و ویژگیهای مکانیکی فلزات طراحی شدهاند، اما مناسب بودن آنها برای هر نوع فلز بستگی به نوع آزمون و تکنولوژی مورد استفاده دارد. در ادامه، به بررسی قابلیتهای آزمونهای پرتابل برای انواع فلزات میپردازیم:
- آزمونهای شیمیایی
آزمونهای پرتابل مانند PMI (Positive Material Identification) معمولاً برای شناسایی ترکیب شیمیایی فلزات مختلف استفاده میشوند. این آزمونها به ویژه برای فلزات آهن و فولاد، آلومینیوم، مس، نیکل، روی و تیتانیوم مناسب هستند.
استفاده از تکنیکهایی مانند XRF (X-Ray Fluorescence) و OES (Optical Emission در این آزمونها، دقت بالایی را برای آنالیز این فلزات فراهم میآورد.
- آزمون سختی
آزمونهای سختیسنجی نیز به صورت پرتابل انجام میشوند و برای انواع مختلف فلزات قابل استفاده هستند. روشهایی مانند سختیسنجی ویکرز و راکول میتوانند برای اندازهگیری سختی مواد مختلف از جمله فولادها، آلیاژهای آلومینیوم، مس و آلیاژهای آن و چدن به کار روند. این آزمونها به دلیل دقت بالا و تطبیقپذیری با مواد مختلف، در صنایع مختلف کاربرد دارند.
- محدودیتها
با وجود اینکه آزمونهای پرتابل قابلیت بررسی بسیاری از فلزات را دارند، برخی محدودیتها نیز وجود دارد:
– فلزات نرم: برای نمونههای نازک یا نرم، احتمال خطا در نتایج وجود دارد.
– عناصر خاص: برخی روشها مانند XRF نمیتوانند عناصر سبک مانند کربن، گوگرد و فسفر را به دقت اندازهگیری کنند.
– شرایط سطحی: تمیز بودن سطح نمونه مورد آزمایش اهمیت زیادی دارد؛ در غیر این صورت نتایج ممکن است نادرست باشند.
آیا آزمونهای پرتابل میتوانند در شرایط محیطی مختلف انجام شوند
آزمونهای پرتابل میتوانند در شرایط محیطی مختلف انجام شوند، اما موفقیت و دقت آنها به نوع آزمون و تجهیزات مورد استفاده بستگی دارد. در ادامه به بررسی شرایط مختلف و قابلیتهای آزمونهای پرتابل در این زمینه پرداخته میشود:
- تنوع شرایط محیطی
آزمونهای پرتابل به گونهای طراحی شدهاند که بتوانند در شرایط مختلفی مانند:
– دمای بالا و پایین: بسیاری از دستگاهها قادر به کار در دماهای بسیار پایین یا بالا هستند. برای مثال، آزمونهای دما و رطوبت میتوانند در دماهای بین -40 تا 85 درجه سانتیگراد انجام شوند.
– رطوبت: این آزمونها میتوانند در سطوح مختلف رطوبت، از 10% تا 95% رطوبت نسبی، اجرا شوند.
– شرایط جوی: آزمونهای پرتابل میتوانند تحت تأثیر عواملی مانند باران، برف یا تابش مستقیم نور خورشید قرار گیرند.
- استفاده از تجهیزات مناسب
برای انجام آزمونهای پرتابل در شرایط محیطی مختلف، استفاده از تجهیزات مناسب ضروری است. به عنوان مثال:
– چمبرهای شرایط محیطی: این دستگاهها برای شبیهسازی شرایط مختلف محیطی طراحی شدهاند و میتوانند دما، رطوبت و فشار را کنترل کنند.
– دستگاههای تست ارتعاش: این دستگاهها برای شبیهسازی اثرات لرزش و شوک بر روی محصولات استفاده میشوند.
- محدودیتها
با وجود قابلیت انجام آزمونها در شرایط مختلف، برخی محدودیتها نیز وجود دارد:
– دقت نتایج: در برخی شرایط خاص مانند دماهای بسیار پایین یا بالا، ممکن است دقت نتایج کاهش یابد.
– آسیب به نمونهها: در صورتی که نمونهها تحت تأثیر شرایط سخت محیطی قرار گیرند، ممکن است آسیب ببینند.
تفاوتها بین آزمونهای پرتابل در شرایط محیطی و آزمونهای آزمایشگاهی
آزمونهای پرتابل و آزمایشهای آزمایشگاهی هر کدام ویژگیها و مزایای خاص خود را دارند که در زیر به بررسی تفاوتهای اصلی آنها در شرایط محیطی میپردازیم:
- محیط انجام آزمون
– آزمونهای پرتابل: این آزمونها معمولاً در محیطهای واقعی و متغیر انجام میشوند، مانند کارخانهها، سایتهای ساخت و ساز یا حتی در فضای باز. این قابلیت به آنها اجازه میدهد تا شرایط واقعی کارکرد مواد و تجهیزات را بررسی کنند.
-آزمایشهای آزمایشگاهی: این آزمونها در محیطهای کنترل شده و استاندارد انجام میشوند. شرایط مانند دما، رطوبت و فشار به دقت کنترل میشود تا دقت نتایج افزایش یابد.
- کنترل متغیرها
– آزمونهای پرتابل: به دلیل انجام در محیطهای طبیعی، کنترل بر روی متغیرهای محیطی کمتر است. این ممکن است منجر به تأثیر عوامل غیرقابل پیشبینی بر نتایج شود.
– آزمایشهای آزمایشگاهی: این آزمایشها امکان کنترل دقیق بر روی متغیرها را فراهم میکنند، که به اعتبار بیشتر نتایج کمک میکند.
- دقت و اعتبار نتایج
– آزمونهای پرتابل: ممکن است دقت نتایج تحت تأثیر شرایط محیطی قرار گیرد، اما آنها معمولاً اطلاعات مفیدی درباره عملکرد واقعی مواد در شرایط مختلف ارائه میدهند.
– آزمایشهای آزمایشگاهی: به دلیل کنترل بالای شرایط، این آزمایشها معمولاً دقت بیشتری دارند و نتایج قابل اعتمادتری ارائه میدهند.
- هزینه و زمان
– آزمونهای پرتابل: این آزمونها ممکن است هزینه بیشتری داشته باشند، زیرا نیاز به تجهیزات خاص و نیروی انسانی برای انجام تست در محل دارند. همچنین زمان اجرای آنها ممکن است بیشتر باشد.
– آزمایشهای آزمایشگاهی: معمولاً هزینه کمتری دارند و زمان اجرای آنها نیز کمتر است، زیرا فرآیندها معمولاً استاندارد شدهاند.
- کاربرد
– آزمونهای پرتابل: مناسب برای پروژههایی هستند که نیاز به تست سریع و دقیق در محل دارند، مانند صنایع ساختمانی یا تولیدی.
– آزمایشهای آزمایشگاهی: بیشتر برای تحقیق و توسعه یا تأیید کیفیت محصولات استفاده میشوند که نیاز به دقت بالا دارند.
تفاوت بین آزمون های پرتابل با سایر آزمون ها
آزمونهای پرتابل و آزمونهای سنتی هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارند. در زیر به بررسی تفاوتهای اصلی بین این دو نوع آزمون پرداخته میشود:
- محیط انجام آزمون
– آزمونهای پرتابل: این آزمونها معمولاً در محیطهای واقعی و متغیر مانند کارخانهها، سایتهای ساخت و ساز یا مکانهای دیگر انجام میشوند. این قابلیت به آنها اجازه میدهد تا شرایط واقعی کارکرد مواد و تجهیزات را بررسی کنند.
– آزمونهای سنتی: این آزمونها در محیطهای کنترل شده، مانند آزمایشگاهها یا کلاسهای درس، انجام میشوند. شرایط مانند دما، رطوبت و فشار به دقت کنترل میشود.
- دقت و اعتبار نتایج
– آزمونهای پرتابل: ممکن است دقت نتایج تحت تأثیر شرایط محیطی قرار گیرد. عواملی مانند دما، رطوبت و آلودگی ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارند.
– آزمونهای سنتی: به دلیل کنترل بالای شرایط، این آزمایشها معمولاً دقت بیشتری دارند و نتایج قابل اعتمادتری ارائه میدهند.
- نوع تجهیزات
– آزمونهای پرتابل: معمولاً از تجهیزات خاص و قابل حمل استفاده میشود که برای شرایط مختلف طراحی شدهاند. این تجهیزات باید مقاوم و قابل اعتماد باشند تا در محیطهای مختلف عملکرد خوبی داشته باشند.
-آزمونهای سنتی: معمولاً از تجهیزات آزمایشگاهی دقیقتر و پیشرفتهتری استفاده میشود که برای انجام تستها در شرایط کنترل شده طراحی شدهاند.
- زمان و هزینه
– آزمونهای پرتابل: ممکن است زمان بیشتری برای تنظیمات و اجرای آزمون نیاز داشته باشند. همچنین هزینه این آزمونها ممکن است بالاتر باشد به دلیل نیاز به تجهیزات خاص و نیروی انسانی برای انجام تست در محل.
– آزمونهای سنتی: معمولاً هزینه کمتری دارند و زمان اجرای آنها نیز کمتر است، زیرا فرآیندها معمولاً استاندارد شدهاند.
- کاربرد
– آزمونهای پرتابل: مناسب برای پروژههایی هستند که نیاز به تست سریع و دقیق در محل دارند، مانند صنایع ساختمانی یا تولیدی.
– آزمونهای سنتی: بیشتر برای تحقیق و توسعه یا تأیید کیفیت محصولات استفاده میشوند که نیاز به دقت بالا دارند.
- انعطافپذیری
– آزمونهای پرتابل: به دلیل قابلیت انجام آنها در مکانهای مختلف، انعطافپذیری بیشتری دارند و میتوانند در شرایط مختلف مورد استفاده قرار گیرند.
– آزمونهای سنتی: به دلیل محدودیت مکان، انعطافپذیری کمتری دارند و معمولاً باید در یک محیط خاص انجام شوند.
کاربرد آزمون پرتابل
آزمونهای پرتابل در صنایع مختلف به دلیل قابلیت انجام در محل و عدم تخریب نمونهها، کاربردهای گستردهای دارند. در زیر به برخی از صنایع اصلی که از این آزمونها بهرهمند میشوند، اشاره میشود:
- صنایع غذایی
آزمونهای پرتابل برای کنترل کیفیت و بررسی ویژگیهای کیفی محصولات غذایی استفاده میشوند. این آزمونها شامل اندازهگیری pH، دما و دیگر پارامترهای مهم هستند که به حفظ استانداردهای بهداشتی کمک میکنند.
- صنعت خودروسازی
در این صنعت، آزمونهای پرتابل برای بررسی کیفیت مواد اولیه و قطعات تولیدی به کار میروند. این آزمونها شامل آنالیز ترکیب شیمیایی و سختی سنجی قطعات فلزی هستند.
- صنعت داروسازی
آزمونهای پرتابل در این صنعت برای کنترل کیفیت مواد اولیه و محصولات نهایی استفاده میشوند. این آزمونها به تأیید ایمنی و اثربخشی داروها کمک میکنند.
- مهندسی مکانیک
در مهندسی مکانیک، آزمونهای پرتابل برای ارزیابی خواص مکانیکی مواد و قطعات مختلف به کار میروند. این شامل سختیسنجی و آنالیز متالوگرافیکی است.
- ساخت و ساز
آزمونهای پرتابل برای بررسی کیفیت مصالح ساختمانی مانند بتن و فولاد استفاده میشوند. این آزمونها به تأمین ایمنی و کیفیت ساخت کمک میکنند.
- صنایع نفت و گاز
در این صنایع، آزمونهای پرتابل برای بررسی تجهیزات و لولهها در محل استفاده میشوند. این شامل آنالیز ترکیب شیمیایی و تستهای غیر مخرب است که به جلوگیری از خرابیها کمک میکند.
- کشاورزی
آزمونهای پرتابل برای بررسی کیفیت خاک، آب و محصولات کشاورزی به کار میروند. این آزمونها به کشاورزان کمک میکنند تا شرایط بهینه رشد را فراهم کنند.
- صنایع راهسازی
در این صنعت، آزمونهای پرتابل برای ارزیابی کیفیت مصالح جادهای و زیرساختها استفاده میشوند. این شامل تستهای فشاری و سختی است.
با توجه به تنوع کاربردها، آزمونهای پرتابل نقش مهمی در ارتقاء کیفیت و ایمنی در صنایع مختلف ایفا میکنند.
آزمایشگاه اندیشه بنیان حامی صنعت، با تکیه بر تجهیزات پیشرفته و بهرهگیری از کارشناسان متخصص، خدمات آزمونهای پرتابل را با بالاترین دقت و کیفیت ارائه میدهد. این آزمایشگاه به عنوان یکی از مراجع معتبر در حوزه متالورژی، تمامی خدمات خود را بر اساس استانداردهای ملی و بینالمللی نظیر ISO/IEC 17025 انجام میدهد. توانایی این مجموعه در اجرای آزمونها در شرایط مختلف محیطی، همراه با تعهد به ارتقاء کیفیت خدمات، اطمینان خاطر صنایع گوناگون را در تأمین نیازهای آزمایشگاهی فراهم میکند.
- دارای تاییدیه ی 17025
- صدور سرتیفیکیت
- خــدمــات مشـــاوره
- خــدمــات سیـــار